Met verbazing lees en zie ik de berichten over de problemen die Schiphol de afgelopen weken heeft met de afhandeling van passagiers en bagage. Hoe heeft dit zo uit de hand kunnen lopen? Hoe kan het dat in een modern welvarend land men niet in staat is om essentiële elementen binnen de samenleving enigszins normaal te laten functioneren? Want laten we eerlijk zijn: niet alleen op Schiphol is het een puinhoop. Op steeds meer plekken worden de gevolgen van mismanagement en vooral van een falende overheid pijnlijk zichtbaar. Want laten we niet vergeten dat de Staat der Nederlanden met een aandeel van 69,77% veruit de grootste aandeelhouder van de Royal Schiphol Groep is. Verder hebben de gemeentes Amsterdam (20,03%) en Rotterdam (2,20%), die ook tot de overheid behoren, een flink stuk van de aandelen in handen.

Wat opvalt is dat Schiphol en de luchtvaartmaatschappijen doen alsof het hen overkomt. Het zou liggen aan de omstandigheden en niet aan wanbeleid. Ik zet daar mijn vraagtekens bij.

Wat gaat er mis?

Misschien kan ik beter vragen: wat gaat er tegenwoordig nog goed op Schiphol? Als je op Schiphol arriveert, dan moet je je afvragen of je meteen de vertrekhal in mag, of je op tijd in kunt checken, of je op tijd door de veiligheidscontroles kunt gaan en of je je vlucht inderdaad nog kunt halen. En dan is het de vraag of je bagage ook meteen meereist. Als passagier sta je machteloos. Zelfs vier of vijf uur voor vertrek op Schiphol aanwezig zijn, is geen garantie dat je op tijd je vlucht haalt. Als er inderdaad sprake is van een vlucht. Want de afgelopen weken zijn er honderden vluchten van en naar Schiphol geannuleerd.

Gisteren was het weer flink mis. Nee, het was geen meivakantie of een weekenddag. Het was een gewone maandag in mei. En zelfs dan kraakt en barst het aan alle kanten bij Schiphol. Het leidde zondagavond zelf tot een moment waarop boze reizigers probeerden de veiligheidscontrole te bestormen, nadat de beveiligers een aantal rolluiken van beveiligingsrijen sloten omdat hun dienst erop zat. IATA-directeur Europa Rafael Schvartzman had het afgelopen week over onze luchthaven: “Wat is er op Schiphol gebeurt is uniek in de luchtvaartgeschiedenis. Dat er een verzoek komt van de luchthaven om vluchten in de toekomst te annuleren. Dat is onacceptabel.”. En daar heeft hij een heel goed punt. Het is van de zotte dat je als reiziger maar af moet wachten of je kunt vliegen. Je bent als het ware aan de goden overgeleverd. Zelfs de beste klanten van KLM, de grootste luchtvaartmaatschappij op Schiphol, komen terecht in de wachtrijen waar ze op basis van hun ‘gold elite’ of ‘platinum elite’ status nooit in terecht zouden moeten komen. Sommigen namen de laatste weken ineens hun toevlucht tot de andere snelle methode: Privium. Zelfs dat blijkt geen optie meer. De vrij dure nooddeur die Privium is, is door de vele aanvragen ineens niet meer te doen.

Voor COVID liep het al niet lekker op Schiphol

Als ik kijk naar de vluchten die ik in de laatste paar jaar voor de uitbraak van de coronapandemie maakte, dan ergerde ik me al geregeld geërgerd aan hoe het er op Schiphol aan toe ging. Helaas kun je voor intercontinentale vluchten vanuit Nederland alleen maar voor Schiphol kiezen. Lekker vanaf Eindhoven Airport naar Dubai vliegen of op Rotterdam-The Hague Airport instappen voor een rondreis door Amerika, kan niet. Het kwam steeds vaker voor dat de tijd vanaf de landing tot aan de parkeergarage van Schiphol parking P3 maar liefst 2 uur in beslag nam. De bottlenecks varieerden: landen op de Polderbaan (en vervolgens 15 tot 20 minuten taxiën naar de terminal), een te lage bezetting bij de Marechaussee (waardoor je zelfs tegengehouden werd om richting de paspoortcontroles te gaan), het erg laat op de band komen van de koffers of het vrij lang wachten op de transferbus naar P3. Een combinatie hiervan zorgde steeds vaker voor een flinke tijd die ik nodig had om van de luchthaven af te komen. Het zorgde ervoor dat ik vorig jaar dit artikel schreef over het lange wachten op de bagage na een vlucht vanaf Gran Canaria.

Gaat de vakantie wel door?

Deze zomer kan men eindelijk weer eens volop vakantie vieren. Na twee jaar aan flinke reisbeperkingen, behoren vliegvakanties weer tot de mogelijkheden. Maar steeds meer mensen twijfelen. Berichten dat KLM soms tientallen vluchten op een dag moet schrappen vanwege de problemen op Schiphol en dat Transavia nu al hoogseizoenvluchten aan het schrappen is, zorgen voor ongerustheid bij de reizigers. En terecht. Want als jij niet naar je reisbestemming kunt vliegen, dan is de ellende vaak veel groter dan de eventuele compensatie waar je recht op hebt. Denk aan kosten voor niet annuleerbare hotelboekingen of huurauto’s. Of dat je hele rondreis in duigen valt. In het ergste geval dat je eigenlijk helemaal niet meer op vakantie kunt. Het is te hopen dat de Nederlandse overheid, die nu grotendeels verantwoordelijk is, er samen met Schiphol, de luchtvaartmaatschappijen en alle andere betrokken partijen voor kan zorgen dat we eindelijk weer eens normaal op vakantie kunnen. In ieder geval tot de volgende crisis in wat voor vorm dan ook zich weer aandient.