Onze grootste internationale luchthaven Schiphol staat al jarenlang hoog genoteerd in lijstjes van de beste luchthavens ter wereld. In 2017, wat de meest recente lijst is, bezet de Koninklijke Luchthaven Schiphol of Amsterdam Airport Schiphol zoals de luchthaven officieel heet de twaalfde plek. Toen ik pas begon met intensief reizen, pakweg 25 jaar geleden, begreep ik deze positie wel. Schiphol was toentertijd een moderne luchthaven die in veel opzichten de concurrentie voorbijstreefde. De afgelopen decennia is Schiphol wat mij betreft afgegleden naar een bedenkelijk niveau. Daar waar andere luchthavens stevig moderniseerden is onze grootste luchthaven alleen maar in passagiersaantallen gegroeid. Echte serieuze verbeteringen heb ik niet kunnen waarnemen. Sterker nog, in veel opzichten is Schiphol er naar mijn mening alleen maar op achteruitgegaan. Niet alleen het vliegveld zelf maar ook de bereikbaarheid is door verschillende factoren alleen maar slechter geworden.

Normaal schrijf ik liever positieve verhalen dan dat ik een klaagzang houd. Het feit dat het gisteren een uur en drie kwartier kostte om na de landing Schiphol met mijn auto te verlaten was voor mij voldoende aanleiding om toch dit verhaal te schrijven. Het is immers niet de eerste keer dat het zolang duurt voordat ik op de snelweg naar huis ben. Het is een structureel probleem van Schiphol dat steeds groter lijkt te worden. Gemiddeld doe ik er anderhalf tot twee uur over na de landing om Schiphol te verlaten als ik met ruimbagage reis. In Rotterdam of Eindhoven ligt dit gemiddeld op ongeveer een kwartier!

Bij de vlucht van afgelopen zaterdag, de OR366 uit Bonaire (en Curaçao), was de bagage het grootste probleem. We stonden al binnen tien minuten na de landing aan de gate en we verlieten de Boeing 787 Dreamliner binnen een paar minuten. Bij de paspoortcontrole hadden we het geluk dat we meteen aan de beurt waren. Bij de bagageband was het echter weer raak. We stonden daar om 10:10 uur en pas om 11:00 uur hadden we onze koffers. Vervolgens kostte het nog een half uur om met de bus naar P3 te gaan, naar de auto te lopen en vervolgens het parkeerterrein te verlaten.

Tijd

Wat mij vooral opvalt is dat de tijd die je op de luchthaven doorbrengt veel langer is. Dat terwijl moderne technieken er voor zouden moeten zorgen dat het alleen maar efficiënter zou moeten kunnen. Je zou dan denken dat je tijd zou besparen. Vergeet het maar. Daar waar ik vroeger vaak pas anderhalf uur voor vertrek op de luchthaven aankwam en me nooit heb hoeven haasten voor een vlucht, daar wordt tegenwoordig aangeraden om tenminste drie uur voor vertrek al op Schiphol aanwezig te zijn. Opvallend dat je door vooraf zelf vooraf online in te checken eigenlijk sneller zou moeten kunnen zijn, maar uiteindelijk dus meer tijd op de luchthaven nodig hebt. De belangrijkste reden hiervoor is de wispelturigheid in de doorstroming van de passagiers. Vooral de paspoortcontrole en de veiligheidscontrole zijn grote bottlenecks. Als het een beetje tegenzit dan mag je soms wel tot een uur uittrekken voor deze formaliteiten. Een ander punt dat extra tijd kost is dat je voor langer dan twee dagen parkeren tegenwoordig aangewezen bent op P3 of P4. Deze twee parkeerterreinen liggen buiten de terminal, waardoor je afhankelijk bent van de bus om naar de terminal te reizen (en weer terug). Mis je net de bus dan kun je in het ergste geval soms wel twintig minuten wachten tot de volgende vertrekt.

Veiligheidscontrole

Vanaf de incheckbalies begint eerst je tocht naar de veiligheidscontrole. Dit is een noodzakelijk kwaad dat sinds de aanslagen in de Verenigde Staten in 2001 alleen maar belangrijker is geworden. Als je een beetje pech hebt, loopt de wachttijd bij de veiligheidscontroles op tot meer dan een half uur. Als je nog meer pech hebt moet je ook omlopen voordat je bij de veiligheidscontrole bent, omdat ze soms de toegang tot bepaalde punten tijdelijk even dichtgooien omdat ze het door de drukte niet meer aankunnen.

Paspoortcontrole

Na de veiligheidscontrole kom je als je in veel gevallen eerst nog bij de paspoortcontrole terecht. Dat is in ieder geval zo bij reizen buiten Europa en ook voor sommige Europese bestemmingen (zoals het Verenigd Koninkrijk) moet je eerst langs de heren en dames van de marechaussee voor een controle van de documenten. Op drukke dagen kan ook hier de wachttijd aardig oplopen. Als je zonder kinderen onder de 16 reist heb je het voordeel dat je de zelfscanpoortjes kunt gebruiken. Dat is vaak sneller. Anders ben je genoodzaakt aan te sluiten in de rij en dat kan soms veel tijd kosten.

Auto parkeren

Pfff…. parkeren op Schiphol… wat een feest. Schiphol heeft het parkeerbeleid recent helemaal aangepast. De parkeergarage bij de terminal is eigenlijk alleen nog maar betaalbaar voor wie minder dan 48 uur parkeert. Sta je langer op P1 Kort Parkeren dan betaal je 100 euro voor iedere extra dag (of deel daarvan). Ik zou als ik een korte reis van bijvoorbeeld 44 uur zou maken het al niet meer aandurven om hier te parkeren omdat je bij vertraging dan serieus de pisang bent. Er blijven dus twee opties over op Schiphol: P3 of P4 voor lang parkeren of P6 Valet Parking. Na een negatieve ervaring (niet erkende schade) met de Valet Parking van Schiphol denk ik dat de kans erg klein is dat ik deze service nog durf te gebruiken. Geen vreemde mensen meer die mijn auto besturen. Dan blijven P3 Lang Parkeren en P4 Basic Parking over. Nu de parkeergarage op P3 tijdelijk gesloten is, betekent dit soms dat je meer dan een half uur kwijt bent tussen het moment van aankomst op Schiphol en het moment dat je met de bus bij terminal afgezet bent. Tel maar mee: je moet vaak al zo’n vijf minuten rijden voordat je een parkeerplek hebt (op P3 in ieder geval). Als je een beetje pech hebt moet je 10 tot 15 minuten lopen naar de plek waar de gratis shuttlebus vertrekt. Die rijdt officieel iedere tien minuten, maar uit ervaring weet ik dat je soms langer dan een kwartier moet wachten. Vervolgens is het minstens vijf minuten rijden naar de terminal. Alles bij elkaar ben je dus al snel een half uur verder.

Dan heb ik het niet eens over de vaak belabberde rit naar de terminal toe. Het remmen en optrekken gebeurt meestal niet op een dusdanige manier dat het als comfortabel ervaren wordt. Sterker nog, het lijkt er soms op dat de chauffeurs er lol in hebben passagiers misselijk te maken. Of het frustratie, onkunde of onmacht is dat kan ik niet vertellen.

Wat voor de heenreis geldt, dat geldt natuurlijk ook voor de terugreis. Dezelfde tijden, dezelfde vaak onaangename busrit. Is het ook nog eens rotweer in Nederland dan zal ik het niet hebben over de lange wandeltocht door regen, wind of erger over het enorme parkeerterrein van P3.

De trein blijkt voor mij vaak geen optie te zijn. Vanuit Roosendaal is het aantal goede verbindingen beperkt. Als je vroeg vertrekt of laat aankomt is de trein geen optie. De reis naar Bonaire wilden we met de trein gaan. Echter bleek de dag voor vertrek dat de meest gunstige opties, via Rotterdam en/of Leiden, ineens geen opties meer waren. Resultaat was dat de treinrit ons inclusief de taxirit naar het station en de pakweg tien minuten marge ons een reistijd op zou leveren van bijna drie uur! Dan is een autorit van pakweg tachtig minuten een betere optie.

Stakingen en stiptheidsacties

Een actueel onderwerp op dit moment zijn de stakingen en stiptheidsacties door personeel op Schiphol. Soms zijn het de personeelsleden van luchtvaartmaatschappijen die staken, maar regelmatig is het ook het personeel van afhandelingsbedrijven die actie voeren. Allemaal heel leuk en aardig, maar het zijn de passagiers die hiervan de dupe zijn. Het is dus zaak voor Schiphol om de zaakjes op orde te hebben en daarmee te voorkomen dat dit soort acties niet plaatsvinden.

Geld genoeg voor verbeteringen

Er moet voldoende ruimte zijn binnen Schiphol om dingen te verbeteren. Als ik lees dat Schiphol in 2017maar liefst 280 miljoen euro nettowinst mocht noteren op een omzet van 1458 miljoen euro, dan vraag ik me af waarom een deel van de winst niet gestoken wordt in het verbeteren van de luchthavens. Denk hierbij aan meer personeel om de drukke momenten op te vangen, betere prijsafspraken met leveranciers van personeel voor onder andere veiligheidscontroles en bagageafhandeling en natuurlijk ook aan het verbeteren van de infrastructuur.

Zo zal er voor het uitbreiden van het aantal parkeergarages geen eigen kapitaal nodig zijn. Kijkend naar de behoefte aan parkeerplek en de stijging in de parkeertarieven beschikt Schiphol hier over een goudmijn. Het zal niet zo lastig zijn om vreemd kapitaal aan te trekken om deze vorm van klanten de poot uitdraaien uit te breiden. Als ze dan er ook nog voor zorgen dat er een monorail aangelegd wordt voor het vervoer tussen de parkeerplekken en de terminals dan is er een groot stuk ergernis weggehaald.

Waarom wordt Schiphol zo goed gewaardeerd?

Als je naar de top-lijstjes van luchthavens kijkt dan zie je dat het vooral overstappende passagiers zijn die Schiphol zo goed beoordelen. En mogelijk dat daar dan wel de kracht van Schiphol ligt. In de terminal barst het van de winkels en de horeca, er is een gratis bibliotheek, er zijn volop mogelijkheden om relaxed te wachten en je kunt er zelfs naar het casino of een mini-uitvoering van het Rijksmuseum bezoeken. Wat wil je nog meer als overstappende passagier. De ellende aan de andere kant daar heb je dan helemaal niets mee te maken!

Waarom ik nog steeds vanaf Schiphol vlieg

Als het eventjes kan vertrek ik vanaf Eindhoven Airport of Rotterdam. Perfecte luchthavens, echter is de keuze aan vluchten beperkt. Rechtstreeks naar Dubai, Los Angeles of Aruba vliegen? Dan ben je in Nederland aangewezen op Schiphol. Vanwege de ring rond Antwerpen is Brussel vaak geen optie en vanuit Düsseldorf is de keuze aan goede vluchten veel beperkter dan vanuit Amsterdam. Daarom vlieg ik nog steeds vaak vanaf Schiphol. Omdat ik weet dat de regionale luchthavens zich op Europa (en net daarbuiten) zullen blijven concentreren, hoop ik vooral op dat Schiphol de kritiek gebruikt om te verbeteren. Ik zal heus niet de enige zijn die Schiphol vaker als een grote bak ellende ervaart in plaats van een comfortabele plek om op reis te vertrekken of weer op thuis te komen.