De ‘wij weten het beter’-mentaliteit van een deel van de Nederlanders is inmiddels goed zichtbaar. Waarom moet je zoveel thuisblijven als de overheid dat zegt, omdat er een dodelijk virus rondwaart? Wij weten het toch veel beter? Die houding, zo van ‘wij hebben schijt aan de rest’, is ineens volop zichtbaar in onze tot afgelopen week zo solidaire samenleving. Hoezo thuisblijven? Hoezo sociale afstand bewaren? Waarom zou ik anderhalve meter afstand houden? Nee…. de Nederlander weet het beter. Die denkt dat het COVID-19-virus al verslagen is.
Afgelopen weekend ben ik tijdens de wandelingen met de hond meermaals rakelings gepasseerd door joggers en fietsers, die voldoende ruimte hadden om op veilige wijze op anderhalve meter om mij heem te gaan. Het was sowieso erg druk dit weekend buiten. Niet alleen met mensen die de buitenlucht opzoeken, maar ook met auto’s en motoren. Beelden van redelijk volle winkelstraten werden via internet gedeeld. Het was zo druk op de weg, dat je de vogeltjes, die de afgelopen weken zo nadrukkelijk het omgevingsgeluid bepaalden, bijna niet meer hoorbaar waren. Wat ik me vooral van het gemotoriseerd verkeer afvroeg, was waar ze allemaal naartoe reden? Met welke noodzaak gingen ze op pad? Het kan niet zo zijn dat ze allemaal op weg waren naar een supermarkt om de hoognodige inkopen te doen. Nee, volgens mij was de drukte op weg vooral te wijten aan het feit dat de Nederlanders ineens allemaal virusexperts zijn en oordelen dat de sociale gevangenschap niet meer nodig is.
De rol van de media
De Nederlandse media zijn wat mij betreft de schuldigen in dit verhaal. Of in ieder geval de opstokers die het altijd in Nederlanders wakkerende vuurtje van ongehoorzaamheid hebben laten oplaaien. Wat is er gebeurd? Voorafgaand aan de persconferentie die premier Rutte afgelopen dinsdag deed, werd er door de landelijke media volop gespeculeerd over versoepeling van de coronamaatregelen. Die waren grotendeels tot 28 april ingesteld. Voor het verstrijken van deze periode zou de regering laten weten wat er na de aanstaande 28 april zou gebeuren. De succesvolle maatregelen die al van kracht waren hebben succes gehad. Er is een afvlakking van de curves te zien en het aantal patiënten op de IC-afdelingen daalt nu langzaam. Volgens goed Nederlands gebruik wordt er dan massaal gedacht dat de wedstrijd al gewonnen is. Wie de bakken met informatie over het coronavirus die de afgelopen weken over ons uitgestrooid zijn, goed geïnterpreteerd heeft, die zal op basis van gezond verstand snappen dat het verre van een gelopen race is.
Toen Mark Rutte afgelopen dinsdag achter de zorgvuldig gedesinfecteerde microfoon plaatsnam en niet aankondigde dat de horeca weer deels open kon of dat we ons door corona verziekte kapsel weer konden laten stylen bij de kapper, ontstond er een tegengeluid dat wederom werd aangewakkerd door de media. In de vragenronde na de persconferentie werden er allerlei vragen gesteld die maar één doel hadden: het beleid van de overheid ondermijnen. Om dit kracht bij te zetten volgde er een mediacampagne waarbij televisieprogramma’s, kranten en andere media ineens allerlei experts tevoorschijn haalden die openlijk hun vraagtekens zetten bij de koers die de Nederlandse overheid ook na 28 april voorlopig vaart. Zo is opiniepeiler Maurice de Hond ineens opiniemaker geworden door zich als een soort van pandemie-expert voor te doen. En met hem steeds meer BN-ers die het allemaal beter lijken te weten.
Run op vakanties in eigen land?
Een groot deel van de Nederlanders ziet de zomervakantie in rook opgaan. Na de meivakantie ziet het ernaar uit dat op vakantie gaan tijdens de grootste vakantie van het jaar geen vanzelfsprekendheid is. Er is amper vliegverkeer en veel landen zitten op slot. De soms nog veel strengere coronamaatregelen in andere landen maken vakantie in het buitenland praktisch onmogelijk. Nu de zomervakantieperiode steeds dichter in zicht komt, wordt men zenuwachtig. Kan de reeds geboekte vakantie wel doorgang vinden? Moeten we wel een vakantie voor de zomer boeken? Dat zijn de dilemma’s waar men voor lijkt te staan. De vraag of je überhaupt wel op vakantie zou moeten gaan, ebt langzaamaan weg. Het realiteitsbesef dus ook. Want waarom zou je in een wereld zoals die nu is, persé op vakantie willen gaan. Ik snap de wens om te reizen, om op vakantie te gaan, wel. Maar tegen elke prijs? Zitten we te wachten op een mogelijke tweede coronagolf die in vergelijking tot de eerste mogelijk grotere gevolgen kan hebben? Is het op vakantie gaan zo belangrijk?
Vanochtend kopt de Telegraaf ‘Run op vakantie in eigen land’, met daarbij de subkop ‘Schaarste zal prijzen omhoog doen schieten’. Is dit echt waar of betreft het onderdeel van een door de reisbranche geïnitieerde poging om de vakantieboekingen op gang te krijgen? Is het toeval dat dit nieuwsartikel drie dagen komt nadat Belvilla een persbericht rond heeft laten sturen met als titel ‘1,5 meter maatschappij zorgt door extreme stijging in aantal boekingen van vakantiehuizen in Nederland’? Ik vraag het me af. Het past natuurlijk in het beeld dat ik heb over een deel van de Nederlanders. Want we ‘moeten’ op vakantie, koste wat het kost. En Nederland is dan op dit moment de meest voor de hand liggende optie.
De vraag is of het lekker weg in eigen land wordt voor degenen die in Nederland op vakantie gaan. Wat als de stranden beperkt open gaan of helemaal gesloten blijven? Wat als de horeca ook in de zomer dicht is of een met maximale capaciteit te maken krijgen die veel te laag is voor de vraag naar plekken? Wat als de vele mooie dorpjes die Nederland rijk is zich afsluiten voor toeristen? Wat als musea, parken en alle soorten van vrijetijdsbesteding gesloten blijven? Of nog erger: wat als Nederland van ‘smart lockdown’ naar een echte lockdown moet gaan?
Het wegleggen van de vraag bij collegapublishers uit de reisbranche bevestigt mijn vermoeden. Ze zien meer interesse in vakanties in Nederland ten opzichte van 2-3 weken geleden. Ze zien ook wel de eerste boekingen. Maar niemand die mij bevestigt dat er daadwerkelijk sprake is van een piek in het aantal boekingen of een run op vakanties in eigen land. Of dat het aantal boekingen hoger ligt dan vorig jaar in dezelfde periode. Ja, mogelijk dat er over een zeer korte periode (enkele dagen) het aantal boekingen hoger ligt dan diezelfde dagen een jaar daarvoor. Maar dat zegt niets over een trend die gaande is. Met één regenbui is de aanhoudende droogte in Nederland ook niet opgelost.
Het ‘laatste kamer’-effect
Wat dit soort berichten veroorzaken is dat men zich ineens af gaat vragen of er niet snel een vakantie geboekt moet worden. Het zogenaamde ‘laatste kamer’-effect. Dit is de angst om er naast te grijpen, omdat er nog maar 1 kamer beschikbaar zou zijn. Boek nu voordat het te laat is, is dan het advies. Inspelen op de emotie behoort nog steeds tot de allerbeste marketingtools die er bestaan. Laat mensen geloven dat ze nu die laatste kans moeten grijpen en ze doen het. Dat is volgens mij het effect dat men probeert te veroorzaken.
Wel of niet op vakantie in eigen land?
Vanuit professioneel perspectief komt het mij enorm goed uit als men weer massaal op vakantie zou gaan. Ik leef voor 100% van inkomsten uit de reisbranche. Maar ik moet eerlijk zijn. Is het noodzakelijk dat je op vakantie gaat? Als je in een appartement in een grote stad woont, dan kan ik me er wel iets bij voorstellen dat je deze zomer buiten wilt leven. Maar op vakantie gaan omdat je vindt dat je ieder jaar minstens 1 keer op vakantie moet gaan? Dan moet je je afvragen of het het risico allemaal waard is.
