We leven tegenwoordig in een tijdperk waarin iedereen maar naar elkaar wijst behalve naar zichzelf. Al jarenlang is de mensheid bezig om de aardbol  naar de kloten te helpen. Nu het besef komt dat we met z’n allen misschien wat te ver gegaan zijn, wil men ineens het leven beteren. Dat laat men bij voorkeur door anderen doen. Je zou immers je hand eens in eigen boezem steken! De overheid legt het probleem vooral bij de burger weg. Veganisten wijzen naar vleeseters, boeren wijzen naar automobilisten en de luchtvaart, automobilisten wijzen naar de industrie, Nederlanders wijzen naar China en andere landen. Kortom: met z’n allen wijzen we naar iedereen behalve naar ons zelf.

In een periode dat zelfacceptatie als belangrijk wordt gezien moeten we ons, mede onder druk van de media, ineens gaan schamen. Je mag in Nederland zijn wie je bent en daar draaft men zo ver in door dat het gebruik van bepaalde woorden vooral gemeden moet worden omdat iemand daar aanstoot aan zou kunnen nemen. Uitdrukkingen als ‘je mannetje staan’ kunnen niet meer. De tenen van de samenleving zijn inmiddels zo lang geworden dat het vrijwel onmogelijk is om daar niet op te gaan staan. Een woord dat ineens veelvuldig gehoord en gelezen wordt is ‘schaamte’. Je moet je tegenwoordig ervoor schamen als je vlees eet, een SUV rijdt, je op gas kookt of pakketjes laat bezorgen. Je moet je zelfs bijna verantwoorden voor het krijgen van nageslacht, want kinderen laten een te grote voetafdruk op deze planeet achter. Natuurlijk moet ook het vliegen het ontzien. Het woord ‘vliegschaamte’ hoor je steeds vaker om je heen. Alles om maar weer een zondebok aan te kunnen wijzen.

En ja, vliegen is niet de meest milieuvriendelijke manier van vervoer. Op zich is iedere vorm van jezelf verplaatsen slecht voor het milieu, zelfs wandelen en fietsen. Want bij inspanning verhoog je je persoonlijke CO2-uitstoot. Dus ook de trein is slecht voor het milieu, net als de elektrische auto. Het enige redmiddel voor de aarde is het sterk reduceren van het aantal mensen. Als op de Veluwe de wildstand uit balans raakt, sturen we jagers de natuur in om zwijnen, herten of andere dieren af te schieten. Bij mensen doen we het precies andersom. De zwaksten proberen we te redden en de ouderen proberen we zo lang mogelijk te laten leven. Miljarden euro’s worden er gepompt in de gezondheidszorg om de gemiddelde levensverwachting op te schroeven naar recordhoogtes. Allemaal mensen die veel langer dan de natuur eigenlijk bedoeld had blijven leven. Uit humaan oogpunt natuurlijk geweldig, maar voor de aarde slecht nieuws. Niemand echter die deze boodschap zal verspreiden, want het zit in onze natuur om zo lang mogelijk te blijven bestaan. Het laatste wat ik zou willen opperen is om zomaar even driekwart van de mensheid te laten verdwijnen. Het zou de uitstoot wel een stuk verminderen.

Natuurlijk heeft men gelijk als er gezegd wordt dat de luchtvaart vervuilend is. Ik zal de laatste zijn die beweert dat dat niet zo is. Maar betekent dit dat luchtvaart per definitie slecht is en dat je je ervoor moet schamen als je vliegt? Nee, want het vliegen brengt ons zoveel goeds. Toerisme is voor sommige landen de belangrijkste bron van inkomsten. Het positieve economisch effect is enorm, ook voor Nederland. Het creëert banen en geldstromen. Het probleem zit hem erin dat de vliegtuigbouwers nog niet in staat zijn om de uitstoot enorm te reduceren en dat de luchtvaartmaatschappijen vliegen via een omweg belonen. Een rechtstreeks vliegticket naar New York is gemiddeld duurder dan via IJsland vliegen. Je betaalt voor een efficiënte rechtstreekse vlucht meer dan voor een reis met een omweg en een overstap. Zorg ervoor dat efficiënt vliegen beloond wordt of inefficiënt vliegen bestraft wordt. Dat zou al heel wat schelen.

Zolang mensen, bedrijven en overheden vooral naar anderen blijven wijzen, zal er weinig veranderen. Stikstof en milieu zullen vooral ingezet worden voor imagebuilding en om zakken te vullen. Want het is stiekemweg een steeds grotere industrie aan het worden. Er worden miljarden geïnvesteerd om druppels op de spreekwoordelijke gloeiende plaat te gooien. Stop met naar elkaar te wijzen en kijk wat je zelf kunt doen. Laat je vooral niet meesleuren in de emotie van anderen schaamte aanpraten. Vliegen is goed, maar kan een stuk milieuvriendelijker. Misschien dat daar de focus wat betreft deze belangrijke industrie maar eens op moet komen te liggen, toch? Ik doe in ieder geval niet mee aan de vliegschaamte!