Het rommelt rondom het coronavirus. De besmettingscijfers lopen in Nederland en vrijwel heel Europa al weken op, de ziekenhuizen krijgen steeds meer covid-19-patiënten en de IC-capaciteit lijkt in ieder geval in ons land serieus onder druk te komen staan. De situatie lijkt op die van een jaar geleden. Toch wijkt die in een aantal punten flink af. Zo hadden we vorig jaar nog geen grote groepen mensen gevaccineerd, waren de lockdowns heftiger en was reizen binnen de Europese Unie lastiger. Afgelopen zomer begon het leven weer enigszins te normaliseren. We konden weer op vakantie en de QR-code bood gevaccineerde, genezen en geteste mensen weer toegang tot restaurants, hotels, nachtleven en vliegtuigen.
De drietrapsraket
Waar het maandenlang aardig leek te gaan met de reisbranche, daar zorgde een soort van drietrapsraket ervoor dat de situatie in pakweg een week totaal veranderd is. Het begon met de berichten over de geldigheidsduur van een QR-code. Oostenrijk kwam al met het nieuws dat mensen met eenmalige Jansen-prik vanaf 3 januari 2020 een boosterprik nodig hebben om zonder testen toegang te blijven houden tot horeca, skiliften en hotels. Een deel van de Nederlandsers zag hun wintersportvakantie al als sneeuw wegsmelten, want de vraag is wanneer je als zestigminner hiervoor aan de beurt bent. Want zoals wel vaker, loopt Nederland met de boosterprikcampagne niet bepaald voorop in Europa. Afgelopen donderdag kwam het advies van de EU om iedereen tussen de 6 en 9 maanden na de vaccinatie een extra prik, de boosterprik, te geven. Heb je na negen maanden geen boosterprik gehaald, dan zou de coronapas komen te vervallen.
Een dag later was een extra zetje in het negatieve sentiment dat begon te ontstaan. Er vindt een vervroegde coronapersconferentie plaats. Het duo Rutte & De Jonge, dat inmiddels meer publieke optredens samen doet dan dat een gemiddelde cabaretier tegenwoordig in het theater staat, bracht weinig goed nieuws voor verschillende branches. Opvallend is dat de reisbranche weer niet genoemd werd. Opvallend, want daar gaat vele malen meer geld in om dan bijvoorbeeld in de bioscoopsector. Het effect van dit soort persconferenties, waarbij de vrijheden van mensen ingeperkt worden, is in het verleden desastreus gebleken voor de reislustigheid van de consument. Die denkt nu vooral ‘hoe laat moet ik in de kroeg zijn om voor vijven voldoende gedronken te hebben’ of is bezig met de stress die de decemberinkopen met zich meebrengen.
Dezelfde dag werd de genadeklap gegeven. Geen bom met harde inslag, maar eentje met vertraging. Het nieuws van een nieuwe coronamutatie, de omikronvariant. Vluchten uit Kaapstad en Johannesburg kregen een speciale behandeling en er werden meteen reisbeperkingen ingesteld voor reizen vanuit het zuiden van Afrika. Toen een dag later het vermoeden bestond dat er mensen met de omikron-versie van Covid-19 in Nederland geland zouden zijn, nam Zwitserland meteen actie. Vanaf zaterdagavond moeten reizigers uit Nederland negatief getest zijn (ook als je volledig gevaccineerd bent) en geldt er een verplichte quarantaine van 10 dagen. Eigenlijk betekent dit dat Nederlanders vrijwel niet meer naar Zwitserland op vakantie zullen gaan. Gisteren, zondag 28 november, werd er door de overheid bevestigd dat er tenminste 13 bevestigde gevallen van de nieuwe variant in Nederland zijn. Het betreft passagiers die op de eerder genoemde vluchten van KLM uit Zuid-Afrika zaten.
Het effect
Er bestaat nog veel onzekerheid over de omikronmutatie. Op basis van de kennis die er nu is, is deze variant waarschijnlijk veel besmettelijker dan de al zeer besmettelijke deltavariant die nu nog domineert. Nu de wereld in angst afwacht wat de nieuwe variant gaat doen en wat de werkelijke eigenschappen zullen zijn, valt het te verwachten dat meer landen inreisbeperkingen in zullen stellen, vooral voor landen zoals Nederland waar de omikronvariant aanwezig is.
Positief denken
De angst die door de berichten van de afgelopen dagen ontstaan is, vertaalt zich direct in lager bezoek voor reisblogs en reisgerelateerde websites. Die geven aan dat er nog wel vakanties, hotelovernachtingen, vluchten en entreetickets voor bezienswaardigheden geboekt worden, maar dat de trend niet gunstig is. Het is te hopen dat de factoren die de reiswereld beïnvloeden, snel wat gunstiger zullen uitvallen. Dat de eis voor een boosterprik goed samenvalt met het moment dat jij hem kunt gaan halen. Dat de genomen maatregelen effect laten zien en de druk op de zorg afneemt, waardoor wij naar een Brits model van de aanpak rond het coronavirus kunnen gaan. En wat het mooiste zou zijn is dat de omikron variant naast besmettelijker vooral minder gevaarlijk blijkt te zijn. De eerste tekenen duiden daar op, maar door de lagere leeftijden van de coronapatiënten die met de nieuwe variant besmet zijn geraakt, is het afwachten hoe dit zich ontwikkeld in een maatschappij met een andere leeftijdssamenstelling van het vrij jonge Zuid-Afrika.
Ik zeg altijd ‘je moet pas janken als je geslagen wordt’. De bezoekersaantallen en boekingen nemen af op reissites. Maar het is niet zo erg als vorig jaar, toen bijna niets kon. Ik houd de moed er in en ga uit van het positieve. De drietrapsraket die op de reisbranche afgevuurd is, kan het doel missen.