De Duitse hoofdstad Berlijn is één van de meest populaire stedentripbestemmingen onder Nederlandse toeristen. Dat is niet zo vreemd als je beseft dat Berlijn een historie kent die geleid heeft tot een unieke structuur voor een Europese hoofdstad. Hier heb je geen middeleeuws centrum. Sterker nog, in het geval van Berlijn mag je niet spreken van een echt centrum. Hoewel het stadsdeel Mitte vaak wel als dusdanig aangeduid wordt, zou je andere delen van Berlijn tekort doen door alleen Mitte als het centrum te zien. Wat je zult zien als je Berlijn gaat bezoeken is dat de stad veel elementen kent die na de Tweede Wereldoorlog toegevoegd zijn. De stad is zich na de val van de Berlijnse Muur in razend tempo gaan ontwikkelen tot een dynamische metropool waar altijd wel wat te beleven valt.

Stel dat je een paar dagen naar Berlijn reist, wat ‘moet’ je dan zien en doen? Welke hoogtepunten van de stad mag je niet missen tijdens een bezoek? Ik ben zelf twee keer in Berlijn geweest en kwam ogen te kort om alles in me op te nemen. Eigenlijk is bijna de gehele stad een bezienswaardigheid op zich. Omdat je niet alles kunt doen, moet je keuzes maken. Hieronder vind je mijn persoonlijke vijf aanbevelingen voor een citytrip naar Berlijn. Doe er je voordeel mee.

[1] De muur

Als er een periode is die bepalend is geweest voor hoe Berlijn nu is, is het de periode dat de stad opgesplitst was in West-Berlijn en Oost-Berlijn. Vooral de fysieke scheiding door middel van een muur heeft veel impact gehad. De Berlijnse Muur is in 1989 ten val gekomen. Er zijn echter nog op verschillende plekken delen van de muur te bewonderen. Mijn persoonlijke favoriet is de zogenaamde East Side Gallery waar 1316 meter aan muur is blijven staan. De muur is hier door verschillende kunstenaars beschilderd. Wil je zien hoe een segment van de muur, inclusief de tussenruimte, er vroeger echt uitzag? Dan moet je de Gedenkstätte aan de Bernauer Strasse bezoeken.

[2] Brandenburger Tor en Unter den Linden

Het mooiste stuk van Berlijn werd in de jaren tachtig al bezongen door de Nederlandse band Klein Orkest. In ‘Over De Muur’ hebben ze het over de brede boulevard Unter den Linden. Aan deze straat staan een aantal belangrijke bezienswaardigheden zoals de aan de westelijke kant gelegen Brandenburger Tor. Dit is misschien wel de meest toeristische plek van Berlijn, maar wel eentje die je gezien moet hebben. Maak ook zeker even een uitstapje naar  het holocaustmonument dat net ten zuide van de Brandenburger Tor ligt. Dit is een indrukwekkend monument ter nagedachtenis van de gruwelijke holocaust.

[3] Potsdamer Platz

Berlijn heeft veel gezichten. Verschillende architectuurstijlen wisselen elkaar af in deze boeiende stad. Wie het moderne Berlijn wil ontdekken die kan de Potsdamer Platz bezoeken. Dit plein is altijd al een levendig en belangrijk plein binnen Berlijn geweest. De Potsdamer Platz ontstond begin negentiende eeuw. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het plein grotendeels platgegooid door bombardementen. Nadat in 1961 de Berlijnse Muur dwars over de Potsdamer Platz aangelegd werd, was wederopbouw voorlopig uitgesloten. Pas na de val van de muur is men begonnen aan de herinrichting van dit plein. Men heeft ervoor gekozen om de Potsdamer Platz modern in te richten met hoogbouw onder moderne architectuur. Bij het plein werd een modern winkelcentrum aangelegd, de Mall of Berlin, en werd met het Sony Center een prachtig staaltje van moderne architectuur tentoongespreid. Op de Potsdamer Platz staan oom nog delen van de Berlijnse Muur en een oude wachttoren uit de tijd van de Berlijnse Muur. Een letterlijk hoogtepunt dat je ‘moet’ bezoeken is het Panoramapunkt aan de Potsdamer Platz 1. De 24e en 25e verdieping van de Kollhoff toren is tegen betaling toegankelijk. Een echte aanrader voor wie Berlijn vanaf een hogere hoogte wil zien. De wachttijden zijn hier aanzienlijk korter dan bij de populaire televisietoren van Berlijn.

[4] Tempelhof

Het voormalige vliegveld Tempelhof is één van mijn favoriete plekken in Berlijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was deze luchthaven van levensbelang voor West-Berlijn. Dankzij de luchtbrug die opgezet werd kon het het door de Sovjet-Unie geblokkeerde West-Berlijn voorzien worden van voedsel, medicijnen, steenkool en andere essentiële zaken. In 2008 werd Tempelhof gesloten. Naar aanleiding van een in 2014 gehouden referendum wordt het vliegveldterrein niet opnieuw bebouwd. Tempelhof is nu een enorm stadspark geworden waar mensen komen om te sporten en te ontspannen. Je kunt hier rollerskaten op de voormalige startbaan, picknicken in het gras, vliegeren of genieten van de evenementen die overdag gehouden worden.

Het luchthavengebouw is ook te bezoeken. Er vinden vrijwel dagelijks rondleidingen plaats. Vooraf reserveren is wel aan te raden. Op https://www.thf-berlin.de/fuehrungen/english-guided-tours/ lees je meer over de Engelstalige rondleidingen op Tempelhof.

[5] Rijksdag

Er staan veel gebouwen in Berlijn die de moeite van het vermelden waard zijn. Ik kies voor de laatste plek in deze Berlijn top 5 voor het Rijksdaggebouw. De Reichstag, zoals de Duitsers het noemen, is de plek waar sinds 1999 de Duitse Bundestag (het parlement van Duitsland) zetelt. Opvallend is de mix van een eclectische bouwstijl met de moderne koepel op het dak, die eind jaren negentig toegevoegd werd. De koepel symboliseert de transparantie van de democratie.

Je kunt het Rijksdaggebouw bezoeken, Je moet je dan wel vooraf aangemeld hebben en vervolgens kun je met de bevestigingsmail en je identificatiebewijs op het toegewezen tijdstip de Rijksdag bezoeken. Vanaf het dak de Rijksdag heb je een prachtig uitzicht over Berlijn. Omdat je dan buiten staat kun je goede foto’s van de omgeving maken.

Ontdek Berlijn op de fiets

Berlijn is een stad die heel goed met de fiets te ontdekken is. Juist omdat de afstanden binnen Berlijn erg groot zijn, is de tweewieler een ideaal vervoermiddel. Veel plekken zijn prima te doen met de fiets. Het aantal fietspaden neemt ook steeds meer toe in Berlijn. In de centraal gelegen wijk Mitte kan het door de drukte en het gebrek aan fietspaden op belangrijke routes soms wat lastiger zijn. Je kunt een fiets huren in Berlijn, maar het is ook mogelijk om je eigen fiets mee te nemen als je met de trein vanuit Nederland naar Berlijn reist. Daar zit wel een kleine toeslag aan vast.

Zelf heb ik met mijn gezin deelgenomen aan een georganiseerde fietstour door Berlijn. Wij hebben toen gekozen voor de ‘Berlijn met kinderen’ fietstocht. Een uitgebreid verslag hiervan lees je in ‘Berlijn in 12 uur: de highlights van Berlijn‘.

Via Baja Bikes kun je uit verschillende fietstochten door Berlijn kiezen zoals een highlights fietstour, een fietstocht langs de muur of de boeiende Berlijn Alternatief Fietstour.

Niet in mijn overzicht

Als je een top 5 maakt dan zijn er altijd leuke, boeiende, mooie en interessante plekken en activiteiten die buiten deze top vijf vallen. Zo heb ik de replica van de beroemde grenspost Checkpoint Charlie niet in dit lijstje geplaatst en was er ook geen ruimte meer voor de Gendarmenmarkt, wat misschien wel het mooiste plein van Berlijn is. Daarnaast heb ik de vele interessante musea die Berlijn telt niet meegenomen in deze top 5. Laat je zeker niet beperken door mijn lijstje. Er is immers veel meer te zien en te doen in deze uitermate boeiende stad. Wie meer inspiratie nodig heeft die kan kijken op de top 10 bezienswaardigheden van Berlijn.

Hoeveel tijd heb je nodig voor deze top 5?

Hoewel je in sneltreintempo deze vijf bezienswaardigheden af kunt werken, zou ik zeker aan willen raden om er iets meer tijd voor uit te trekken. Denk daarbij aan tenminste twee dagen. Wil je een goede indruk van de stad hebben dan heb je toch zeker wel een dag of drie tot vier nodig. Dat komt mede door de afstanden die je aflegt, maar ook omdat er gewoon zoveel te beleven valt.

Bonus: Potsdam

Als je tijd over hebt dan kun je ook Potsdam nog bezoeken. Dit is een zelfstandige stad die op een half uurtje van Berlijn ligt. Potsdam is vooral bekend vanwege paleizen zoals het vrij bekende Slot Sanssouci. Als je de Berlin Welcome Card aanschaft met vrij openbaar vervoer voor de zones A, B en C dan kun je gratis vanuit Berlijn met de trein naar Potsdam reizen.

Meer over Berlijn

Wil je meer informatie over Berlijn lezen? Deze websites bieden uitgebreide info over Berlijn: Berlijn voor beginners, Berlijn top 10 en Berlijn op steden.net.

Over de ‘5x zien en doen’ artikelen

Dit soort inspiratie-artikelen zijn geschreven op mijn eigen ervaringen en voorkeuren. Als reisjournalist weet ik als geen ander dat wat als de absolute highlights van een bestemming gezien worden, soms helemaal niet jouw interesse kunnen wekken. Als musea niet jouw ding zijn, waarom zou je dan het ene na het andere museum aflopen tijdens een citytrip? Hetzelfde geldt voor kerken en andere geloofsgebouwen. Als je daar helemaal niets mee hebt dan sla je die toch gewoon over? Ik heb tijdens mijn vele reizen geleerd dat de sfeer en de mensen van een bestemming vaak veel belangrijker zijn dan een lijstje met hoogtepunten die je stap voor stap af moet werken.